کتاب «تاریخچه زمان» یا تاریخ مختصر زمان با عنوان فرعی «از مه‌بانگ تا سیاه‌چاله‌ها» اثری مشهور از استیون هاوکینگ است. پروفسور استیون هاوکینگ(استاد مسلم فیزیک نظری که در جهان علم از او به انیشتن زمان یاد می شود؛ استاد لوکازین(Lucasian) ریاضیات دانشگاه کمبریج(این مقام قبلا به نیوتن و بعدها به پی.آ.ام.دیراک دو پژوهشگر پدیده های کلان و خردگیتی تعلق داشت).
وی به علت ابتلا به بیماری ای.ال.اس.یاموتورونرون (بیماری سلولهای حرکتی دستگاه عصبی مرکزی و محیطی) معلول گردید و در سال 1985 به علت ابتلا به ذات الریه ناچار به عمل جراحی تراک استومی(جرای روی نای) شد که توانایی سخن گفتن و آخرین رشته ارتباط با دیگران را از وی گرفت؛ وی سپس با استفاده از برنامه ارتباطی بنام مرکز زنده Living Center اهدایی موسسه وردزپلاس سانی ویل کالیفرنیا و سنت سایزر ادایی موسسه اسپیج پلاسبا دنیا ارتباط برقرار می کند و کتاب حاضر با استفاده از این تکنولوژیها نگاشته شده).
این کتاب به عنوان پرخواننده‌ترین کتاب کیهان‌شناسی شهرت یافته است و به بیش از ۳۳ زبان زنده دنیا تا سال ۱۹۹۳ ترجمه و چاپ شده‌است. همچنین در یکصد و هشتاد و چهارمین هفته چاپ آن، به دلیل طولانی‌ترین حضور در فهرست پرفروش‌ترین کتاب‌های نشریه ساندی تایمز، در کتاب رکوردهای گینس ثبت شده است.این کتاب در سال ۱۳۶۹ با نام تاریخچه زمان، از انفجار بزرگ تا سیاه‌چاله‌ها در ایران به چاپ رسیده است.
هاوکینگ در این کتاب با زبانی ساده به بازگویی داستان جهان پرداخته است.
