توپ مرواری کتابی است تاریخی که صادق هدایت با دستاویز کردن توپ مرواری نوشته است. کتاب در قالب طنز است. توپ مرواری توپی است که آخرین باری که آن را دیدم در ورودی یک ساختمان نظامی در خیابان سی تیر فعلی و قوام السلطنه سابق بود. گویا ساختمانی وابسته به وزارت خارجه است. هدایت رد حضور توپ در ایران را می‌گیرد و با آن در تاریخ به عقب بر می‌گردد. و این گونه است که از خامه عنبر سرشتش کتابی تاریخی و بی تا، در صد و بیست صفحه به رشته تحریر در می‌آید.
هدایت برای همه اتفاقات تاریخی که بیان می کند، دلایل قاطع و غیر قابل انکاری ارائه می‌دهد. تاریخ دریانوردی را در این کتاب می‌بینیم. و این که به طور مثال :
*چرا به جای مارکوپولو، قریستوفر قلمبوس آمریکا را کشف کرد. و چگونه پای آمریق وسبوس در این میان باز شد.
