بچه های اعتیاد – یک گزارش، یک اخطار!
مهرانگیز کار
از سایت توانا
کتاب «بچه‌های اعتیاد» بار اول در سال‌های پایانی دهه شصت منتشر شد، در آن زمان مدافع و فعال حقوق بشر، خانم مهرانگیز کار هشدار داد که اگر به مسائل مطروحه در این کتاب توجه نشود، اعتیاد در میان کودکان و نوجوانان در ایران به یک بحران ملی تبدیل خواهد شد. اما متاسفانه به این هشدارها توجهی جدی مبذول نشد؛ از زمان انتشار کتاب، اعتیاد در میان جوانان ایرانی به وضعیتی همه‌گیر رسیده است. اگرچه چاپ مجدد این کتاب در ایران در حال حاضر ممنوع شده است، آموزشکده توانا با همکاری خانم کار، نسخه جدید کتاب را به صورت آنلاین و به رایگان در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌دهد. در این نسخه به‌روزرسانی شده و اختصاصی توانا، خانم کار از مشکلات جاری این جوانان و بحران‌های اجتماعی که ناشی از بی‌توجهی مستمر به وضعیت آن‌هاست، پرده برمی‌دارد. کتاب «بچه‌های اعتیاد» هم‌چنین قوانین و رویه‌های داخلی ایران را در این زمینه با قوانین و هنجارهای بین‌المللی مقایسه می‌کند و خوانندگان را با وضعیت این کودکان آسیب‌پذیر و مسائل و مشکلات روزمره آنها از نزدیک آشنا می‌کند.(سایت توانا)
به تجربه ثابت شده است که مجازات به تنهایی نمی‌تواند به عنوان شیوه‌ای کامل برای پاکسازی محیط زیست از آلودگی‌ها انتخاب شود. در کنار اقدامات جزایی، باید برنامه‌ریزی‌های هماهنگ آموزشی و پرورشی به موقع اجرا گذاشته شود. به بیان دیگر، مکتب‌های مترقی حقوقی بر این عقیده هستند که «هنگامی که کودکی دوچرخه‌ای می‌دزدد، آنچه برای جامعه حائز اهمیت است سرنوشت کودک است، نه سرنوشت دوچرخه.» بنابراین پیش از آن که طفلی مرتکب جرم و تقصیری شود مقامات مربوطه باید برای حفظ امنیت و تقویت نیروی دفاعی جامعه به یافتن روش‌هایی در خصوص کسب اطلاعات درباره‌ی عوامل جرم‌زا بپردازند و بدین منظور همزمان سازمان و کادر آماده و متخصص در اختیار داشته باشند. در فرایند برقراری انطباق با این دیدگاه‌های مترقی، علل گرایش بچه‌های اعتیاد به بزهکاری فورا روشن می‌شود؛ زیرا بررسی زندگی خصوصی این بچه‌ها کافی است تا متخصصان ورزیده و مجرب بتوانند از بروز حالات مجرمانه در آنها، با گزینش بهترین شیوههای علمی و آموزشی، جلوگیری به عمل آورند.
به بچه‌های اعتیاد که چنین بی‌رحمانه با سرنوشت شوم مواجه می‌شوند، بیاندیشیم! آیا جز گرایش به آلودگی، بزهکاری و ایجاد انحطاط و ناامنی اجتماعی می‌توان از این نوباوگان انتظار دیگری داشت؟ آیا باید آنان را به حال خود رها کرد و منتظر ماند تا بعد از رسیدن به سن قانونی تحت تعقیب قرار گیرند؟ مادران مطلقه بچه‌های #اعتیاد که غالبا زنان خانه‌دار و فاقد هرگونه تخصص یا اشتغال هستند، چگونه باید هزینه آنها را تأمین کنند؟ در مواردی هم که بچه‌های اعتیاد پدر یا مادر خود را به علت مصرف زیاد #مواد_مخدر، حبس‌های دراز مدت، اعدام یا خودکشی و حوادثی نظیر آنها از دست می‌دهند، و احیاناً در خانه پدربزرگ یا مادربزرگ رشد می‌کنند، سرنوشت شوم به صورت‌های گوناگون دیگری در انتظارشان است. حضور دلخراش بچه‌های اعتیاد در بسیاری از پرونده‌های قتل و سرقت و فحشا احساس می‌شود و در این‌جا به عنوان نمونه‌هایی جاندار از عمق فاجعه، بدون ذکر اسامی واقعی، خلاصه پرونده‌هایی را که به سبب شرایط شغلی با آنها سر و کار داشته‌ا‌‌‌م برای خوانندگان مطرح می‌کنم تا ضمن بررسی و مطالعه آنها، با بچه‌های اعتیاد و شوربختی غیر قابل توصیف هر کدام از این فرشته‌های پاک و معصوم به گونه‌ای آشنا شوند.
