تمدن مجموعه تدابیریست که انسان برای رفع احتیاجات مادی و معنوی خود اتخاذ می کند و به وسیله آن بر طبیعت و موانع و مشکلات آن تسلط می یابد. چون نوع معیشت و حوائج مادی و نفسانی اقوام با یکدیگر تفاوت دارد و استعداد و میزان و هوش و ذکاوت فطری افراد نیز در نقاط مختلف یکسان نیست. از همان اوانیکه انسان به شهرنشینی خو گرفت، تمدنهای چندی به وجود آمد که بعدها بر اثر آمیزش و اختلاط اقوام متعدد با یکدیگر، بعضی از موازین آن تغییر کرد و به تدریج نوع تمدن آن روزی را به تمدن امروز نزدیکتر ساخت. بحث در کیفیت این تحول را تاریخ تمدن می گویند…
