تاریخ سامانیان: عصر طلایی ایران بعد از اسلام

نویسنده جواد هروی
این کتاب بر آن است تحقیقی از حیات سیاسی دودمان سامانی در قرن های سوم و چهارم هجری به دست دهد .مولف دوران حکمرانی سامانیان را از بدو شکل گیری تا سقوط آن به پنج مرحله تقسیم نموده است .بخش اول مربوط به چگونگی استقرار سامانیان در شرق است که از دو فصل تشکیل شده است1-بررسی جایگاه و موقعیت سامانیان, 2ـ پیشینه و خاستگاه آل سامان و چگونگی دست یابی آنها بر امارت ماورائ النهر .بخش دوم درباره دوران اقتدار سیاسی نظامی سامانیان است که در آن ابتدا از قدرت گیری امیر اسماعیل و بنیانگذاری دولت سامانیان و گسترش قلمرو در ماورائ النهر و طبرستان صحبت شده, سپس عصر امارت احمد بن اسماعیل (احمد دوم) بررسی می شود .بخش سوم “دوران امارت نصر دوم و عصر طلایی سامانیان “نام دارد .کشمکش های نصر دوم بر سر خراسان و طبرستان و گرگان, همچنین وزرای سامانی چون بلعمی, جیهانی, مصعبی, نیز مناسبات سامانیان با چین و روس مطالب اصلی این بخش را تشکیل می دهند .بخش چهارم که مربوط به دوران تنزل اقتدار سیاسی نظامی سامانیان است از سه فصل تشکیل شده است1 :ـ روزگار امارت نوح بن نصر (نوح دوم سامانی), 2ـ روزگار امارت عبدالملک اول, 3ـ امارت منصور بن نوح (منصور اول) .آخرین بخش کتاب به دوران ضعف اقتدار سیاسی نظامی و سقوط سامانیان اختصاص یافته مشتمل بر چهار فصل است1 :ـ امارت نوح بن منصور (نوح سوم), 2ـ امارت منصور بن نوح (منصور دوم), 3ـ عبدالملک دوم و سقوط سامانیان, 4ـ اسماعیل منتصر آخرین مدعی سیاسی نظامی سامانیان .کتاب همچنین از بخشی مقدماتی شامل نقد و معرفی منابع و ماخذ عمده این دوره, بررسی تحقیقات عمده, تبارنامه سامانیان و نقشه قلمرو آنها برخوردار است . صفحات پایانی نیز به فهرست منابع اختصاص یافته است .