نویسنده اِولین رید
در تاریخ کهن، زنان به‌عنوان نیمی از گونهٔ بشری تا حد زیادی از دیده‌ها پنهان شده‌اند. برای شفاف‌سازی آن، نیاز به تحقیق و بررسی مجدد علم مردم‌شناسی است که در آن نقش و دستاوردهای زنان در جامعهٔ ماقبل از تاریخ نهفته شده است. کتاب تکامل زنان می‌خواهد از آن پیشینهٔ برجسته پرده‌برداری کند و آن را به نمایش درآورد. خیزش مجدد جنبش آزادی زنان بر بعضی از فرضیه‌های گمان‌برانگیز و پدیده‌های زیر سؤال رفتهٔ گذشتهٔ زنان، نور تازه‌ای افکند. از برجسته‌ترین این موارد می‌توان به پدیدهٔ مادرسالاری اشاره کرد. آیا می‌توان دوره‌ای در تاریخ را یافت که زنان از جایگاهی برجسته و اثرگذار برخوردار بوده باشند؟ اگر چنین است، چگونه جایگاه اجتماعی خود را از دست دادند و به‌گونه‌ای فرمان‌بردار و فرودست در جامعهٔ مردسالار تبدیل شدند؟ آیا آنچنان که برخی می‌گویند، مادرسالاری افسانه‌ای است که اساس تاریخی ندارد؟ مادرسالاری یکی از بحث‌برانگیزترین موضوعات مورد مناقشه در مباحثه‌های صدسالهٔ مدارس مدعی درزمینهٔ مردم‌شناسی بوده است. کتاب تکامل زنان تأیید می‌کند که سیستم قبیله‌ای مادری اولین نوع سازمان اجتماعی بشری بوده و دلیل آن را توضیح می‌دهد. به‌علاوه در این کتاب روند پیشرفت مادرسالاری و علل زوال آن را دنبال می‌کنیم. همین طرفداری از مادرسالاری برای آنکه این کتاب را مایهٔ گفت‌وگوهای جدال‌برانگیز کند، کافی است؛ اما در این کتاب، علاوه‌بر مادرسالاری، نگرش‌های دیرپای دیگر از دوران ماقبل تاریخ هم زیر سؤال رفته‌اند. دو بخش اول این کتاب به دورهٔ مادرسالاری می‌پردازد که شامل بخشی از نگاه مادران و بخشی از نگاه برادران است. بخش سوم کتاب چگونگی تحولات و گذار از مادرسالاری و خانوادهٔ مادری به پدرسالاری و خانوادهٔ پدری را بازگو می‌کند. این کتاب هیچ بازگشتی به «بهشت گم‌شده» مادرسالاری را پیشنهاد نمی‌کند. سرنوشت طفولیت بشر با همهٔ عظمت و محدودیت‌های آن پشت سر ماست. با این‌حال، بخش اساسی تکامل بشریت باید زنده شود و جایگاهی برجسته در تاریخ امروز ما داشته باشد؛ چراکه با علم به گذشته می‌توانیم به آینده دلگرم شویم و به جلو گام برداریم. این امر هنگامی صادق است که نقش برجستهٔ زنان در دوران باستان را در نظر بگیریم. با روشن‌شدن این موضوع که فرمان‌برداری و فرودستی امروز زنان، از سازه‌های زیستی نشئت نگرفته و در تاریخ همیشگی نبوده است؛ چراکه زنان درگذشته سامان‌دهندگان و رهبران زندگی اجتماعی بوده‌اند و آگاهی از آن بر اعتمادبه‌نفس و عزت‌نفس زنان امروز که آرزوی آزادی دارند، خواهد افزود.
آگوست 17
تکامل زنان
