منبت کاری

نویسنده : محمد ستاری
واژه ی “منبت” به معنای کنده کاری روی چوب است. این هنر سابقه ای دیرینه دارد. شاید بتوان آغاز تاریخ منبت کاری را زمانی دانست که انسان نخستین با ابزاری برنده، چوبی را تراشیده است. منبت کاری روی چوب از قدیم در ایران مرسوم بوده است. در کتیبه هایی که ازخزانه ی داریوش در تخت جمشید بدست آمده، سخن از پرداخت دستمزد به هنرمندانی است که روی درهای چوبی کنده کاری می کردند. کهن ترین درب چوبی منبت کاری شده اکنون در موزه “اکبرآباد” هندوستان حفظ می شود. این درب مربوط به کاخ سلطان محمود غزنوی می باشد. مطالعه دقیق دربهای چوبی نشان می دهد که هنر منبت کاری و گچ بری از نظر موضوع تزئینات زیاد اختلاف نداشته اند. در حقیقت همان تحولی که از دوره ساسانیان تا دوره اسلامی در گچ بریها دیده می شود در کنده کاری روی چوب نیز به چشم می خورد.