کتاب “دو بیتی های بابا طاهر’

باباطاهر همدانی
معروف به باباطاهر عریان، عارف، شاعر و دوبیتی سرای اواخر سده چهارم و اواسط سده پنجم هجری (سده ۱۱میلادی) ایران و معاصر طغرل بیک سلجوقی بوده‌ است. بابا لقبی بوده که به پیروان وارسته می‌داده‌ اند و عریان به دلیل بریدن وی از تعلقات دنیوی بوده‌ است. برخی معتقدند ترانه ها یا دو بیتی‌های باباطاهر در بحر هزج مسدس محذوف و به لری سروده شده‌ است. برخی محققان زبان وی را راژی و یا راجی و رازی دانسته‌ اند که از گویش‌های قدیمی اهالی ری هستند. گویش او از گویش های کهن و سرشار از واژه های پهلوی همدانی است. دو قطعه و چند غزل و مجموعه کلمات قصار به زبان عربی از آثار دیگر اوست. کتاب سرانجام شامل دو بخش عقاید عرفا و صوفی و الفتوحات الربانی فی اشارات الهمدانی است. از خاندان و تحصیلات و زندگی بابا طاهر اطلاعات صحیحی در دسترس نیست اما بنا به نوشته راوندی در راحة الصدور و آیة السرور، بابا طاهر در سال ۴۴۷ هجری با طغرل سلجوقی دیدار کرده و مورد احترام او نیز قرار گرفته‌ است. در یکی از دوبیتی های مشهورش سال تولدش را به حروف ابجد گنجانیده که پس از محاسبه توسط میرزا مهدی خان کوکب به سال ۳۲۶ هجری رسیده‌ است. باباطاهر پس از ۸۵ سال زندگی وفات یافته‌ است.