🔵 زیر نظر کاظم موسوی بجنوروی
🔹کتاب ” تاریخ جامع ایران “، در مدت چهارده سال و به دست بیش از ۱۷۰ محقق، زیر نظر #کاظم_موسوی_بجنوردی و به سرپرستی بنیاد دائرةالمعارف بزرگ اسلامی تهیه شده است. هر بخش از کتاب، به دست یکی از بزرگان و متخصصین حوزه فوق، تحریر گشته است. این کتاب بزرگترین، معتبرترین کتاب تاریخ ایران از پیدایش تا پایان دوره قاجار میباشد. پنج جلد نخست این کتاب به تاریخ ایران پیش از اسلام (از نخستین انسانهای ساکن در فلات ایران، تا پایان روزگار ساسانیان)، و پانزده جلد بعدی به تاریخ ایران پس از اسلام؛ در کنار مباحث فرهنگی و ادبیات فارسی و هنر و معماری ایرانی، میپردازد.
جلد اول: سابقه انسان کهن در فلات ایران و تمدن های پیش از آریایی ها؛ ورود آریائی به ایران، عصر مادها و قسمتی از تاریخ سیاسی هخامنشیان.
جلد دوم: دنباله تاریخ هخامنشیان به روزگار سلوکیان، دولتهای پراکنده یا ملوک الطوایف، عصر ساسانیان، و سرانجام تاریخ اساطیری ایران در همین جلد مورد بررسی قرار گرفته است.
✔️جلد سوم: تاریخ اقتصادی و اجتماعی ایران از آغاز تا پایان دوره ساسانی؛ تشکیلات اداری و نظامی در ایران؛ و سرانجام باستان شناسی و هنر ایران در دوره های فرمانروایی مادها و هخامنشیان.
✔️جلد چهارم: تحقیق در هنر و معماری ایران پیش از اسلام؛ ادیان و آموزش و پرورش در ایران.
✔️جلد پنجم: تحقیق در زبان و ادبیات ایران، تاریخ نگاری، جغرافیانویسی، فلسفه و دانش های دیگر.
✔️جلد ششم: تاریخ ایران از فتح اسلامی تا ظهور دولتهای نیمه مستقل و مستقل؛ مباحثی چون فتوح ایران و آخرین روزهای دولت ساسانی؛ ایران در عصر حکومت قومی عرب، ایرانیان و ظهور دولت عباسی؛ وزارت و دیوانسالاری ایرانی و قسمتی از حکومتهای شرقی و غربی ایران عصر اسلامی.
✔️جلد هفتم: تاریخ دولتهای ایرانی در خراسان، شمال ایران، ایران مرکزی و غربی و جنوبی از طاهریان تا کاکوئیان و تاریخ تشکیلات اداری و سیاسی آنها.
✔️جلد هشتم: دنباله آل بویه، غزنویان و ایران در عصر سلجوقیان و برخی سلسله های کوچکتر در غرب ایران، مانند بنی سکمان در ارمنستان و ملوک قراباغ.
✔️جلد نهم: تاریخ ایران از اتابکان تا قسمتی از ایلخانان؛ در این بخش دوره سلسله های موسوم به اتابکان، از اتابکان آذربایجان تا اینجوئیان؛ زمینه های هجوم مغول؛ جانشینان چنگیز، برپایی دولت ایلخانان، مورد بحث قرار میگیرد، و سازمان های سیاسی-اداری این ادوار مطالعه میشود.
✔️جلد دهم: دنباله ایلخانان تا ظهور صفویان؛ علاوه بر دوره دوم ایلخانان به عصر ترکمانان و دوره مهم تیموریان و قسمتی از صفویان.
✔️جلد یازدهم: دنباله عصر صفویان، ادوار حکومت افشاریان و زندیان.
✔️جلد دوازدهم: به عصر قاجار، تحولات مذهبی، روابط خارجی ایران با عثمانی و دول قدرتمند اروپایی، زمینه های قیام و انقلاب مشروطه، نقش های طبقات اجتماعی در تحولات سیاسی و اجتماعی، ورود تمدن جدید به ایران و بسیاری مسائل دیگر نیز پرداخته میشود. در پیوست های همین مجلد درباره خانات آسیای مرکزی، خانات گنجه و شکی و قراباغ، هرمز و خلیج فارس مطالعه شده‌است.
✔️جلد سیزده و چهارده: تاریخ علم و ادب؛ حاوی مباحثی چون نقش ایرانیان در نقل و ترجمه آثار علمی به زبان عربی، عصر تصنیف آثار علمی، دانش های فلسفی و کلامی در ایران و میان ایرانیان، نجوم و ریاضیات، علوم طبیعی و پزشکی، بیمارستانها، دانش های دینی و مذاهب فقهی، تصوف و فرق صوفیه، تاریخ نگاری و چند مبحث دیگر.
✔️جلدهای پانزدهم تا هفدهم: شامل تاریخ زبان و ادبیات فارسی از آغاز عصر اسلامی تا پایان عصر قاجار خواهد بود. در این مجلد ادبیات فارسی در قلمرو فرهنگی ایران، بر حسب ادوار ادبی مورد بحث قرار میگیرد. دوره بازگشت ادبی، ادبیات مشروطه، ادبیات عامه، روزنامه و روزنامه نگاری، ادبیات اقوام ایرانی، تاریخ آموزش و پرورش و بسیاری از جمله دیگر ابواب این مجلدات است.
✔️جلدهای هجدهم و نوزدهم: مخصوص تاریخ هنر و معماری ایران شامل هنرهای دستی و تزئینی و نمایشی و آئینی، موسیقی و معماری است.
✔️جلد بیستم: به مباحث تاریخ اجتماعی، نظام حقوقی در ایران، ادیان و مذاهب در ایران، طبقات اجتماعی و حیات عامه اختصاص یافته است.
