آرزوهای بر باد رفته

نویسنده: انوره دوبالزاک
با رمان آرزوهای بر باد رفته که در اوج کمال نویسندگی خود نگاشته است، نوع جدیدی از رمان را می آفریند که برای تمامی تحول سده نوزدهم اهمیتی اساسی می یابد: نوع رمان پندارزدایی و نوع رمانی که در آن نشان داده می شود که اندیشه های نادرست اشخاص درباره جهان ــ اندیشه هایی که به طور ضروری شکل گرفته اند ــ چگونه در برخورد با نیروی ویرانگر زندگی سرمایه داری، الزاما درهم می شکنند. البته زدودن پندارها در رمان مدرن، برای نخستین بار با بالزاک پدیدار نگشته است.این رمان حماسهٔ تراژیک-کمیک سلطهٔ سرمایه بر ذهن و آفریده‌های معنوی بشر است. تبدیل ادبیات به کالا، درونمایهٔ این رمان است و تحقق بسیار گستردهٔ این روند، تراژدی عام نسل پس از ناپلئون را درون چارچوبی اجتماعی جای می‌دهد. بالزاک این فرایند تبدیل ادبیات به کالا را با تمامی ابعاد و جوانبش ترسیم می‌کند: از تولید کاغذ گرفته تا باورها، اندیشه‌ها و احساسات نویسندگان، همه و همه به کالا تبدیل می‌شوند و بالزاک نیز به ذکر کلی پیامدهای فکری و نظری این سلطهٔ سرمایه‌داری بسنده نمی‌کند بلکه در تمامی عرصه‌ها فرایند واقعی سرمایه‌داری‌شدن را در تمام مراحل و با همهٔ خصوصیات و تعین‌هایش آشکار می‌سازد.