قرابت و ارتباطی که بین علم و دموکراسی موجود است به مراتب بیشتر از آن است که بعضی مردم تصور می کنند، و آنچه این دو چیز در آن با یکدیگر شریک و شبیه اند اینست که مبنای هر دو مباحثه آزادانه و ترجیح نهادن آن بر اطاعت اوامر است. در آن دوره‌ها و در میان آن جماعاتی که متابعت از علم و عقل را ملاک امور قرار نمی‌دادند و نمی‌دهند هیئت‌ها و مراکزی را به سمت رسمی حافظين معرفت و بیت حکمت می‌شناختند و می‌شناسند ، مثل روحانیون و کهنه معابد در مصر قدیم و لاماها در تبت .
