این کتاب را شاید بتوان از آثار شگفت انگیز ادبیات جهان به حساب آورد. در زمانی که ادبیات فرمایشی تسمه از گردهی ادبیات شوروی کشیده بود و عرصه را به چهرههای درخشان ادب روسیه تنگ کرده بود، بولگاکف دوازده سال آخر عمر خود را صرف نوشتن رمانی کرد که به زعم بسیاری از منتقدین، با کلاسیکهای تاریخ رومان پهلو میزند و بی تردید در زمرهی درخشانترین آثار ادبیات تاریخ روسیه به شمار میرود.
دسامبر 15