چون دیگر آینده ای ندارند، از گذشته حرف میزنند. وقتی خیلی دویده باشیم و نفسمان بند آمده باشد، برمیگردیم و راهی را که دویده ایم اندازه میگیریم.

بـايد فكر كنم كـه بچه ام را وارد چگونه دنيايى مى كنم، او به يك چشم به‌هم زدن به‌مدرسه خواهد رفت و كله اش پـر از دروغ هاى محض، و چـرندياتى خواهد شدكه در تمام عمرم سـعى كرده‌ام با آنها مبارزه‌كنم.
آيا بايد ناظر تبديل تدريجی‌فرزندم به يك ابله همـرنگ جماعـت شوم؟ يـا بـايد ميراث عقلى خود را به او بدهم؟

انحطاط تاریخ نگاری در ایران عنوان مقاله ای بود که از انتشار آن سالها می گذرد. آن انتقادی بود بر روش تاریخی ما به طور کلی، با توجه به تحول مفهوم تاریخ و دانش تاریخ نویسی جدید. اینجا سخن بر پاره ای نوشته های نا مضبوط و آرای مغشوش و اغتشاش فکری تاریخی است….

مردم هیچ به آدم کمک نمی کنند،
مردم هیچ گاه آن طور نیستند که آدم درباره شان فکر می کند.

اثری از جورج اورول نویسنده انگلیسی، که در ۱۹۳۸ منتشر شد. در میان صدها داوطلبی که در بریگادهای بین المللی در جنگ داخلی اسپانیا جنگیدند بسیار بودند شاعران نوپا و نویسندگان خوش ذوق. اما کمتر کسی از میان ایشان به تیزبینی جورج اورول و با واقع بینی او درباره رویدادهای این دوره نوشته است.

جورج اورول برخلاف ارنست همینگوی نه بعنوان یک خبرنگار و نویسنده با شهرت بین المللی بلکه بعنوان یک داوطلب ساده به اسپانیا رفت. و باز برخلاف بسیاری از داوطلبان خارجی که به بریگادهای بین المللی پیوستند به ستون نظامی POUM در کاتالونیا پیوست که در جبهه آراگون مستقر بود. این ستون می کوشید بر شهر ساراگوسا تسلط یابد که در اوائل جنگ داخلی به تصرف ناسیونالیستها درآمده بود. اما در زمانی که واحد اورول به خط مقدم می رسد، هر دو طرف به آرامی در خطوط خود مستقر شده بودند و به جز فعالیتهای گشت و شناسایی از سایر عملیات نظامی پرهیز می کردند. این فقدان تحرک دیری نمی پاید و جورج اورول بزودی در یک حمله شبانه شرکت می جوید.
«درود کاتالونیا» حاوی مشاهدات او در این دوره است. واقع بینی او و آن حس عمیق انسانیت بدور از شعارهای عوام فریبانه و صداقت اورول در گزارش احساسات و وقایع کتاب را از سایر نوشتارهای این دوره متمایز می کند. منتقدی درباره این کتاب می نویسد: «هیچکس جز اورول نمی تواند خشونت و تراژدی جنگ داخلی اسپانیا را با این تاثیر تصویر کند.» با اینحال اورول به خواننده خود یادآور می شود که این تنها گواهی یک فرد است و نه تاریخ.

شاعر و نویسنده معروف احمد شاملو زاده شده تهران شاعر، نویسنده، فرهنگ‌نویس، روزنامه‌نگار، پژوهشگر، مترجم ایرانی و از مؤسسان و دبیران کانون نویسندگان ایران در قبل و بعد از انقلاب بود و از او آثار زیادی منتشر شد. كتاب “درها و دیوار بزرگ چین” مجموعه نوشته های کوتاه احمدشاملو است. کتاب در سال ۱۳۵۲ توسط انتشارات مروارید چاپ اول خورده ولی گذشت روزگار گزندی به متن ها نرسانده و پس از این همه سال هنوز هم خواندنی اند، نوشته هایی بی زمان. کتاب هم متن ادبی دارد، هم نوشته های نوستالژیک، هم قصه، هم نمایشنامه و هم فیلم نامه و انصافا شاملو تو همه ی نوشته هاش سربلند بوده.

ملت ها اینگونه تباه میشوند

نخست حافظه شان را از آنها می دزدند
سپس کتابهایشان را تباه میکنند
و در آخر تیر خلاص را به آنها میزنند و تاریخ و فرهنگشان را به سخره میگیرند

جلد اول

جلد دوم

جلد سوم

جلد چهارم

جلد پنجم

جلد ششم

جلد هفتم

جلد هشتم

جلد نهم

حلد دهم

جلد یازدهم

جلد دوازدهم

در این مجموعه، دیدگاه ها و خاطرات دکترغلامحسین مصدق و برخی از یاران ونزدیکان مصدق دربارۀ منش و فضیلت های انسانی دکترمصدق مظهرو نماد آزادی، استقلال و دمکراسی ایران را می خوانید.

… به همین دلیل بود که پس از ۴۷ سال زمامداری ، قدرت را به برادرش که پنج سال از فیدل کوچکتر است واگذار کرد و هنوز در بستر بیماری بود که طی اعلامیه ای کناره گیری از قدرت را رسما اعلام و تاکید کرد که این جابجایی قدرت کاملا موافق قانون اساسی است . از قرار معلوم فیدل کاسترو قصد داشت به دنیا نشان دهد که کوبا گذاری قانونمند را تجربه می کند و این کشور در دام هرج و مرج و ناآرامی نخواهد افتاد . در همان زمان فرناندز رتارمار ، شاعر کوبایی و عضو دفتر سیاسی حزب حاکم با رضایتمندی گفت : « ما شاهد یک جانشینی قانونمند و مسالمت آمیز بودیم .» رائول کاندیدای ایده آل کاسترو بود ، فردی که فیدل می توانست کاملا روی وی حساب کند . کاسترو شخصا از افراد جوان تر حزب خواسته بود که خیال رهبری کوبا را از سر خود خارج کنند . البته تا قبل از آن فهرستی بلند بالا از جانشینان احتمالی رهبر کبیر تهیه شده بود . از جمله مشهورترین و مهمترین نام های این فهرست می توان از روبرتو روباینا ، وزیر امور خارجه سابق ، کارلوس آلدانا ، رئیس سابق امور ایدئولوژیک حزب و فیلیپ پرز روکو ، وزیر خارجه اسبق یاد کرد ؛ اما فیدل به هیچ یک از آن ها اطمینان کامل نداشت . بسیاری از افراد آن فهرست نیز یا قبلا از حلقه قدرت کنار زده شده و یا در رسوایی ها و فسادهای مالی و اخلاقی مشارکت داشتند …

این کتاب در حقیقت یک رمان یا چیزی حتی شبیه رمان هم نیست!
بلکه کتابی ست درباره رمان!
در واقع یک سری مقاله است از یه نویسنده درباره عناصر داستان .
کتاب با نقل بخشی از کتاب چهارم رابله شروع می شود و در ابتدا به نظر می رسد با یک سری نوشته کاملا منفک درباره آثار دیگران روبرو هستیم اما کمی بعد که نویسنده داستان خودش رو هم زیر تیغ می برد چیز دیگری به دست می آید.
از طنز و درک خودش و رمان نویسان بزرگ اروپا و دید مردم به طنز شروع می کند و بعد به موضوع جالبی می رسد مثل تاریخ و زمان!
تاریخی که خود کوندرا در باره اش می گوید : تاریخ،تا کی می توانیم به این مرجع منسوخ تکیه کنیم ؟!
کتاب از هشت فصل تشکیل شده با عنوان های: روزی که پانورژ دیگر آدم ها را نمی خنداند/سایه اخته گر کارتای قدیس/بداهه گویی در گرامی داشت استراویینسکی/یک جمله/در جستجوی حال از دست رفته/آثار و عنکوبوت ها/راه هایی در مه/ دوست عزیزم؛در خانه خودت نیستی!
همون طور که ملاحظه می کنید نام های وسوسه بر انگیزی هستند.
کتاب برای سرگرم شدن نوشته نشده بلکه نوشتاری عمیق و کاملا حرفه ای درباره هنر نوشتن است که قطعا با یک بار خواندن و یا حتی بدون استاد راهنما خواندن بی نتیجه خواهد بود.
و این نکته را هم باید در نظر گرفت که کتابی این چنین زمان خاصی برای خواندن دارد. حتی فرض را بر این بگذاریم که کسی در سن جوانی تمامی (یا دست کم اکثر)کتب مورد بحث در نوشتار ها را مطالعه کرده باشد به سختی می توان باور کرد که به درک درستی از آنها رسیده باشد!
هر چند یکی از مزایای این کتاب شاید همین باشد: نگاه کج و معوج شما را می گیرد و در طول 200 صفحه آرام و با ارامش لبه های تند روی و کور بینی را برش می زند.
و البته همان طور که در بالا هم ذکر شد این میسر نخواهد بود مگر با همراهی یک استاد و البته زمان!
در فصل چهارم کتاب نوسنده دست به کار جالب زده است!