نویسنده: سپهر ذبیح، ترجمه محمد رفیعی مهرآبادی،
یکی از آثار معروف مربوط به تاریخ جریان چپ در ایران که ویژگی های ممتازی نیز دارد، کتاب “تاریخ جنبش کمونیستی در ایران”، اثر پروفسور سپهر ذبیح، ایرانی مقیم امریکا و عضو هیئت علمی دانشگاه برکلی است که به زبان انگلیسی نگاشته شده و آقای محمد رفیعی مهرآبادی آن را به فارسی ترجمه کرده است. موضوع کتاب تاریخ جنبش کمونیستی در ایران از زمان قیام مشروطه تا اواخر سلطنت محمدرضا پهلوی است، به همین جهت دوران وسیعی از تاریخ جریان چپ در ایران را در برمیگیرد. استفاده و بهره گیری نویسنده از آثار نویسندگان روسی بر غنای آن افزوده است.♦️فهرست مطالب کتاب:✔️ایران و انقلاب بلشویکی✔️جنبش کمونیستی در سالهای ۱۹۲۱-۱۹۴۱✔️احیای جنبش کمونیستی و تشکیل حزب توده✔️افول کمونیسم در دوران پس از جنگ✔️جنبش کمونیستی در دوران نسخت وزیری دکتر مصدق✔️کمونیسم در مقطع زمانی پس از سقوط مصدق

نوشته بزرگ علوی،
نام کتاب به شمار کسانی اشاره دارد که در دوران پهلوی اول به مدت چهار سال (۱۳۱۶-۱۳۲۰) به جرم عضویت و فعالیت در یک گروه کمونیستی زندانی شده اند. کتاب گزارشی داستان وار از وقایع زندان است و بزرگ علوی راوی آن. صبح یک روز بهاری سال ۱۳۱۶ خورشیدی، مطابق معمول، آموزگاران در اتاق استراحت گرد هم آمده بودند و در حالی که چای مینوشیدند، پیرامون اوضاع مملکت صحبت می کردند. ناگهان یکی از معلم ها وارد اتاق شد و با رنگ پریده گفت: ” دکتر ارانی را گرفته اند ” راوی داستان را از این مجمل آغاز میکند و با شرح نحوه دستگیری خود در مدرسه، استنطاق بدوی و تفتیش منزل ادامه میدهد. مادامی که در کنج و کنار جغرافیای ذهن، به خاطره شب اول زندان از سرگذرانده میرسد، ناگهان تصویر سیاه و غبارگرفته ای در ذهن و ضمیرش جان و جولان میگیرد. شب اول زندان برای راوی آبستن درد است. از تاریکی سلول، سکوت و صدای یکنواخت چکمه آژان بر روی زمین، دیوارهای منقش به خطوط و دست نوشته های پوشیده در پرده ابهام، زیلوهای آلوده به شپش و سرمای جانسوز گرفته تا ستیز و آویز با این افکار که به غیر از او چه کسانی را گرفته اند و چه اتفاقاتی در پیش است، جملگی زخم هایی عمیق و فراموش ناشدنی بر پیکره راوی داستان است.

نوشته و گفتگو از عرفان قانعی فرد،
” فاش می‌گویم و از گفته خود دلشادم/ بنده عشقم و از هر دو جهان آزادم/ طایر گلشن قدسم چه دهم شرح فراق/ که در این دامگه حادثه چون افتادم “حافظ
“در دامگه حادثه”، کتابی است که در آن عرفان قانعی فرد (محقق تاریخ معاصر) با پرویز ثابتی (مقام امنیتی مهم دوران محمدرضا پهلوی) به گفتگویی نشسته است و در این گفتگو به بررسی حوادث سال‌های ۱۳۳۷ الی ۱۳۵۷ پرداخته اند. ساواک (سازمان امنیت و اطلاعات کشور)، از سال ۱۳۳۵ تا ۱۳۵۷، سازمان اصلی پلیس امنیتی و اطلاعاتی ایران که افرادی مانند تیمور بختیار، حسن پاکروان، نعمت‌الله نصیری و ناصر مقدم، به ترتیب ریاست آن را بر عهده داشتند. اداره سوم یا امنیت داخلی، یکی از مهمترین ادارات این سازمان امنیتی بود که شاید با پرحادثه‌ترین دوران تاریخ معاصر ایران، همگام بوده. یکی از مشهورترین مقام‌ها و عاقبت، روسای مطرح این اداره، پرویژ ثابتی است. افرادی نام او را مخزن‌الاسرار ناگفته حکومت گذشته می‌نامند، که در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ فروپاشید.

نویسنده: جلال آل احمد،
این داستانی از جلال آل احمد (۱۳۴۸- ۱۳۰۲) است. قصه‌ای است که از زبان معلمی به روستا رفته نقل می شود؛ ماجرای آنچه در مدت نُه ماه اقامت در ده و آن‌چه دیده و شنیده و آزموده و به صورت یادداشت‌های روزانه ثبت کرده‌است. یادداشت‌های او هنگامی که وی به روستای دیگری منتقل می شود پایان می‌یابد. طرح کلی داستان روایت‌گونه و شیوه آن واقع گرایانه با صحنه‌سازی‌های مؤثر و گاه تصویری پراکنده است. با این‌که زبان داستان تا حدی قدیمی است، الگوی داستان‌های جدید اروپایی دارد: درست روز اول عقرب بود. که آمدند برای سوارکردن موتور آسیاب. همان روزی که بی‌بی، همه‌ی مردهای کاری ده را به ناهار دعوت کرده بود و قرار بود برای دیم‌کاری پشک بیندازد. جمعه‌ای بود و فردایش به ساعتی که میرزا عمو دیده بود، روز ولادت حضرت هابیل بود. و میدانچه‌ی آبادی را آذین بسته بودند و دورتادورش تخت گذاشته و فرش کرده. و یک دسته‌ی زرنا دف از دم صبح، توی کوچه‌ها بکوب بکوب داشت و بچه‌ها لب جوی ده گردوبازی می‌کردند و زند‌ها دم درها و لب بام‌ها به تماشا نشسته و سه تا ژاندارم، تفنگ‌هاشان را وارونه به کول لای جماعت می‌پلکیدند.

نویسنده: دارون عجم اوغلو و جیمز ای. رابینسون ترجمه: محسن میردامادی، محمدحسین نعیمی پور،
تا زمانی که امنیت یک جامعه را گروهی محدود می‌توانند برهم بزنند یا تامین کنند آنها اجازه نخواهند داد رقابت در اقتصاد و سیاست شکل بگیرد. دسترسی به فرصت‌ها و منابع قدرت (طبیعت، تجارت، آموزش، فرهنگ، و…) به گونه‌ای تعیین خواهد شد که انحصار فرادستان پایدار بماند.

نوشته “یرواند آبراهامیان”، ترجمه رضا شریفها،
کتاب حاضر پژوهشی در تاریخچه کسب اعترافات واهی و تلاشی برای بررسی همه جانبه آن است.. فصل‌های کتاب: – پیشگفتار- فصل اول: دوران رضاشاه – فصل دوم: دوران محمدرضاشاه – فصل سوم: دوران جمهوری اسلامی – فصل چهارم: ندامت توده‌ای‌ها – فصل پنجم: کشتار بزرگ ۱۳۶۷

نوشته “موسیو آوانگارد”
این کتاب راهنمایی برای مردم ایران است تا دراین مقطع حساس و سرنوشت ساز، دوباره به خطا نرفته و بار دیگر قربانی منافع عده‌ای خاص نشوند. دراین بحبوبه سرنوشت سازی که ظلم و استبداد ملاشاهان، جان مردم رابه لب‌شان رسانده و از طرفی هم رویای اتمی رژیم فاشیست ایران، دنیا را علیه‌شان متحد کرده؛ حرکتی نهایی و کارساز لازم است، تا این خیمه شب بازی قرون وسطایی را برای همیشه درایران تمام کند. نمایشنامه‌هایی که پشت پرده توسط قدرت‌ها نوشته می‌شود؛ اجرایش همیشه به عهده‌ توده‌های دردمندی است که مدام انقلاب می‌کنند، جان می‌دهند و درنهایت از چاله به چاه می‌افتند. روزی اما دور به همان نتیجه‌ای خواهیم رسید که دیگران رسیدند، (دموکراسی). روزی که شاید دیر شده باشد و شاید از ایران خسته و زخمی از انتخاب‌های غلط دیگر رمقی باقی نمانده باشد. واقعیت این است که استبداد سلطنتی و دینی دو روی یک سکه‌اند و هرگونه تلاشی جهت اصلاح و احیای آن دو به مثابه هرس کردن شاخه‌های درختی است که از ریشه خراب است. مزیت عمده این کتاب این است که مراحل تطور و تکامل دین را به مخاطب می‌شناساند و همچنین به وی امکان می‌دهد تا بامقایسه تطبیقی ادیان به درک درستی از دین برسد. همچنین به مخاطب کمک می‌کند تا به جمع بندی درستی از دین رسیده و راه خود را به درستی انتخاب کند. این کتاب، اثری تمام و کامل از نویسنده‌ای کاردان و مجرب و نامه‌ای است صادقانه خطاب به “عامه مردم ستمدیده ایران.” عامه‌ای که سنگ زیرین آسیابند؛ درچرخش حکومت‌ها نقش تعیین کننده دارند و از محصول حاکمان بی‌بهره‌اند. و نیز شاید؛ نامه‌ای به زبانی ساده‌تر و عامیانه‌تر، همچنین لقمه‌ای آماده‌تر برای مردمی غافل که سال‌هاست درظلمت مداوم استبداد آرمیده و با نور کتاب و دانش بیگانه‌اند.

نوشته خواجه نظام الملک،
به اهتمام هیوبرت دارک، سیاست نامه، شرح مجموعه دانشها و تجارب خواجه که وی آنرا “کتاب سیر” یا “کتاب سیاست” نامیده و به “سیاستنامه” و “سیرالملوک” معروف است، که وی از زمان صدور فرمان ملکشاه مبنی بر نگارش کتاب یعنی از سال ۴۷۹ تا ۴۸۴ هجری، به مدت پنج سال در حال نگارش آن بوده. این کتاب ابتدا در ۳۹ فصل تنظیم گردید و سپس در اواخر عمر خواجه، یازده فصل به آن اضافه شد و در مجموع در پنجاه فصل به آخر رسید. خود خواجه در مقدمه‌ کتاب درباره‌ سبب نوشتن سیرالملوک این گونه نوشته است: ” بنده، حسین التوسی، چنین گوید که چون تاریخ سال چهارصد و نه آمد، پروانه‌ اعلی سلطانی شاهنشاهی … به بنده و دیگر بندگان برسید، که هر یک در معنی ملک اندیشه کنید و بنگرید تا چیست که در عهد و روزگار ما نه نیک است و بر درگاه و در دیوان و مجلس ما شرط آن به جای نمی آرند، یا بر ما پوشیده است، و کدام شغل است که، پیش از این، شرایط آن به جای می آورده ‌اند و ما تدارک آن نمیکنیم، و نیز هر چه آز آیین و رسم ملوک است و در روزگار گذشته بوده است، از ملوک سلجوق بیندیشید و روشن بنویسید و بر رای ما عرضه کنید تا در آن تامل کنیم و بفرماییم تا پس از این کارهای دینی و دنیاوی بر آیین خویش رود …”

نوشته شاهپور شهبازی،
کتاب زندگی و جهانداری کوروش کبیر، نوشته شاهپور شهبازی است که در آبان ماه سال ۱۳۴۹ خورشیدی توسط انتشارات دانشگاه پهلوی چاپ شد. این کتاب جایزه بهترین کتاب سال در سال ۱۳۴۹ (۱۹۷۰ میلادی) را به خود اختصاص داد. در کتاب حاضر، سرگذشت کوروش و اقدامات وی را بر اساس منابعی چون سالنامه نبونید، استوانه کوروش، مطالب تورات، سخنان هرودت و … به نگارش درآورده است. نویسنده خود در مقدمه کتاب می آورد که سعی کرده بدون دخل و تصرف کتاب را بنویسد.

نوشته دکتر شروین وکیلی،
کوروش‌ بزرگ، شاهنشاه ایرانی و بنیادگذار‌ دولت ایران، شخصیتی است که در زمانه‌ ما، هم در میان ایرانیان و هم در میان دیگران از محبوبیتی بی‌مانند برخوردار است. این کتاب با نگاهی تحلیلی به زندگی و دستاوردهای وی می‌پردازد و می‌کوشد با مرور منابع اصلی و اسناد تاریخی عمده‌ای که به او ارجاع می‌دهند، تصویری‌ دقیق‌تر و روشن‌تر از وی را ترسیم کند و فهمی نقادانه و چندسویه از تاریخ فراز آمدن کوروش بزرگ را بازخوانی کند. همچنین در این کتاب ترجمه‌ متنهای باستانی مربوط به دوران کوروش هخامنشی نیز موجود است.